De magie van bijzondere Portwijn
Port behoort tot de grote klassieke wijnen van Europa. Het wordt geproduceerd op de steile hellingen van Douro-vallei in Portugal, een van de oudste en mooiste wijnregio’s ter wereld. Port is een zogenaamde versterkte wijn. Na een relatief korte fermentatie wordt alcohol aan de wijn toegevoegd. Dit is de reden waarom Port een hoger alcoholpercentage kent dan wijn. Door het voortijdig stopzetten van de vergisting blijven er suikers in de wijn achter, daarom is de meeste Port zoet.
De historie van Port
De wijnbouw in de Douro-regio gaat meer dan 2000 jaar terug toen de Romeinen in de 2e eeuw BCE in Portugal arriveerden en daar de eerste stokken plantten. Toch waren het de Engelsen die in 1678 de eerste Portwijnen lieten verschepen naar Engeland. Door een export-ban van Frankrijk van Franse wijnen naar Engeland moesten de Engelsen uitwijken naar nieuwe wijnregio’s. De volle en krachtige wijn uit de Douro-vallei viel bijzonder in de smaak en een levendige handel ontstond tussen Portugal en het Verenigd Koninkrijk. De regio ontwikkelde zich zo voorspoedig dat in 1753 er een wettelijk reglement tot stand kwam dat de grenzen van het gebied beschreef: zeg maar de eerste Appellation Contrôlée ter wereld.
Port is Port?
‘Doe mij maar een glaasje Port’, hoor je vaak zeggen. Maar welke Port wordt bedoeld? In de wereld van Portwijnen zijn er verrassend veel soorten en varianten. Allereerst is er natuurlijk het onderscheid tussen witte en rode Port. In Nederland wordt witte Port veel minder gedronken dan rode. Misschien maakt onbekend onbemind, maar witte Port is zowel als aperitief (dan liefst droog) als als afsluiter van de maaltijd (meestal zoet) een godendrank. En wat te denken van een Portonic (witte port, tonic, citroen en munt)? Deze cocktail is niet te versmaden als de zon het buitenleven op de terrassen toestaat.
Ruby of Tawny?
Bij rode Port hebben we de tweesprong Ruby of Tawny. Veel mensen kennen het verschil niet echt goed. En drinken zonder dat ze het zelf vaak weten Tawny. Maar wat maakt een Portwijn nu Ruby of Tawny? Bij Tawny gaat de Portwijn na vergisting en toevoeging van alcohol op houten vaten. De wijn rijpt enkele jaren, verliest zijn rode kleur en krijgt een taan-kleurige (vandaar tawny) gloed. De wijn oxideert in het houten vat en krijgt aroma’s van rozijnen, hazelnoot, walnoot en karamel.
Ruby daarentegen gaat maar relatief kort ‘op hout’ om daarna al snel gebotteld te worden. Ruby behoudt zo zijn intens rode kleur en afhankelijk van de duur van de flesrijping – dit kan gerust 10 – 20 jaar zijn- zullen kleurschakeringen van granaat ontstaan. Ruby kenmerkt zich zo door zijn originele rode en zwarte fruit aroma’s van aardbei, braam en zwarte kers. In de volgende blog gaan we nader in op de vele variëteiten Ruby en Tawny.
Commerciële Port en bijzondere Portwijn
De Port-wereld heeft te lijden onder de prijsdruk van supermarkten. Zo vind je vandaag de dag Ruby’s en Tawny’s voor minder dan € 10,00 in de schappen. Dit zijn geen bijzondere Portwijnen die jaren op houten vaten of fles gerijpt zijn. Integendeel, de meeste, goedkope Tawny’s doen qua leeftijd niet onder voor een standaard Ruby. Gemaakt van druiven van minder kwalitatieve wijngaarden (met name uit de Baixa Corgo-regio), die lichter in smaak, aroma-intensiteit en kleur zijn (zie ook het Douro bake effect). En verder op smaak gebracht worden met witte port en houtaroma. Vaak vertonen deze in het glas eerder een roze tint dan een taankleurige, bruine gloed waaraan kwalitatieve Tawny’s te herkennen zijn. Deze Portwijnen missen hun karakteristieke freshness en primaire fruit aroma’s die bijzondere Portwijnen wel hebben. Iets om op te letten als je jezelf een mooi glas Portwijn gunt.